مشکلات نفس کشیدن از راه دهان

در دنیای ماشینی امروز که آلودگی هوا بیداد می‌کند و حساسیت‌های تنفسی فراوان است، تنفس دهانی زیاد دیده می‌شود. خیلی‌ها به دلیل حساسیت‌های تنفسی مجبورند از راه دهان نفس بکشند و دلیلش هم این است که مخاط بینی‌شان در این حساسیت‌ها متورم و مسیر تنفسی بینی‌شان مسدود می شود. اما تنفس از راه دهان، مشکلاتی را برای افراد ایجاد می‌کند.

عوارض تنفس دهانی را بیش از همه دندان‌پزشکان احساس می‌کنند و ممکن است تشخیص اولیه آن را دندان‌پزشک تان به شما بگوید.

خشکی دهان، افزایش پوسیدگی دندان‌ها، خشکی لب‌ها، التهاب و بیماری‌های لثه به دلیل تغییر پوشش طبیعی میکروبی دهان، بوی بد دهان و اثر سوء روی فرم فک‌ها و صورت از عوارض مهم تنفس دهانی است. بازماندن مداوم دهان، فشار جانبی روی فک بالا را نیز افزایش می‌دهد.

همچنین اگر تنفس شدید دهانی در طول سال‌های رشد -از کودکی تا زمان بلوغ- ادامه داشته باشد، فک بالا می‌تواند دچار تنگی یا کاهش عرض شده و سقف دهان عمیق و کام گنبدی‌شکل ‌شود که می‌تواند روی تیغه بینی فشار بیاورد و انحراف بینی ایجاد کند. همه این عوارض مجددا تنفس دهانی را تشدید می‌کنند.

نکته دیگر این که باز ماندن مداوم دهان، موقعیت زبان و شکل فک پایین را هم می‌تواند تغییر دهد و صورت، حالت دراز و کشیده پیدا می‌کند. از سوی دیگر، فردی که دچار تنفس دهانی است، برای آنکه راحت‌تر نفس بکشد، سر خود را به عقب خم می‌کند و این مساله روی اندام او اثر منفی می‌گذارد.

تنفس دهانی در اثر لوزه های بزرگ

وجود لوزه سوم یا لوزه‌های بزرگ در سنین 7 تا 8 سالگی باعث تنفس دهانی در کودک می‌شود و همین امر در صورت تداوم، با فشار منفی‌ای که در سقف دهان ایجاد می‌کند به مرور باعث کشیده‌تر‌شدن صورت و در نتیجه بسته‌تر شدن قوس فک بالا می‌شود که در موارد شدیدتر واقعا به زیبایی لطمه می‌زند. با تشخیص به‌ موقع و درمان تنفس دهانی، به ‌خوبی می‌شود از ایجاد این مشکل در کودک جلوگیری کرد. برای درمان باید از یک متخصص ارتودنسی و یک جراح گوش و حلق و بینی کمک گرفت.

مشکل تکلم

افرادی که دچار تنفس دهانی ناشی از گرفتگی بینی هستند، از لحاظ تکلم مشکل دارند و معمولا تودماغی صحبت می‌کنند که این مساله در شکل‌گیری شخصیت کودکان اهمیت خاصی دارد. افرادی که در اثر تنفس دهانی دارای فک بالای جلوآمده هستند، معمولا در ادای برخی کلمات و تلفظ‌شان دچار مشکل می‌شوند.

مشکلات تنفس دهانی برای کودک

تنفس از راه بینی به روند رشدی فک و صورت کمک می‌کند. رشد طبیعی فک و صورت می‌تواند در سلامت کودک بسیار مهم باشد، چون در فرآیند تنفس و تغذیه فرد در زندگی آتی بسیار موثر است. اگر کودک به صورت طبیعی از راه بینی نفس بکشد، سینوس‌های فکی نیز به صورت طبیعی رشد می‌کنند و این رشد طبیعی به صورت غیرمستقیم در رشد فک و صورت کودک و شکل گرفتن حالات صورت او موثر است.

اگر کودک به جای تنفس با بینی، از راه دهان تنفس کند، مشکلاتی برای دهان و لثه او ایجاد خواهد شد. خشکی مداوم دهان و لثه‌ها، مشکلات لثه و تنگی فک بالا از عوارض مهم تنفس از راه دهان است که می‌تواند مقدمه‌ای برای بروز ناهنجاری‌های فکی دندانی برای کودک و نیاز به انجام ارتودنسی و مرتب کردن دندان‌ها در آینده باشد.

راه ‌حل

شما ممکن است از راه دهان نفس بکشید، ولی ندانید که چگونه با این مشکل کنار بیایید. ابتدا باید تشخیص صحیح داده شود و با ارزیابی‌ و معاینه دقیق بالینی و با کمک رادیوگرافی علت تنفس دهانی مشخص شود. اگر مشکل انسدادی به دلیل آناتومیک و بیماری‌هایی مانند پولیپ یا التهاب لوزه‌ها و... باشد، درمان توسط متخصص گوش و حلق و بینی و با روش‌های دارویی یا جراحی انجام می‌گیرد.

جالب است بدانید که علت اصلی بسیاری از جراحی‌های بینی، همین تنفس دهانی به دلیل اختلالات ساختاری است. اما اگر تنفس دهانی، صرفا از روی عادت باشد، برای درمان می توانید از یک روش تمرینی استفاده کنید. به این ترتیب که یک تکه کاغذ را بین لب‌ها نگه دارید و از بینی تنفس کنید. به محض باز کردن دهان کاغذ می‌افتد و شما نسبت به تنفس دهانی خود آگاه می‌شوید. این تمرین به تدریج تنفس دهانی عادتی شما را رفع می‌کند.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

منابع :

هفته نامه سلامت – عباس منتظری

سایت علمی نخبگان جوان - دکتر الهیار گرامی ، متخصص ارتودنسی

فارس – پرویز امینی ، جراح دهان و فک و صورت

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.